Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem w Szkole Podstawowej
im. Księdza Jana Twardowskiego w Rumianie
Wstęp
Dobro i bezpieczeństwo małoletnich w Szkole Podstawowej im. Księdza Jana Twardowskiego w Rumianie są priorytetem wszelkich działań podejmowanych przez pracowników na rzecz małoletnich. Pracownik Szkoły traktuje każdego ucznia z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Realizując zadania Szkoły, działa w ramach obowiązującego prawa, obowiązujących w niej przepisów wewnętrznych oraz w ramach posiadanych kompetencji. Niedopuszczalne jest, by pracownik Szkoły stosował wobec małoletniego jakiekolwiek formy przemocy.
Niniejszy system ochrony małoletnich przed krzywdzeniem określa procedury interwencji, działania profilaktyczne, edukacyjne, zasady zapobiegania krzywdzeniu uczniów, a w sytuacji gdy do krzywdzenia doszło – określa zasady zmniejszenia rozmiaru jego skutków poprzez prawidłową i efektywną pomoc uczniowi oraz wskazuje odpowiedzialność osób zatrudnionych w Szkole za bezpieczeństwo małoletnich do niej uczęszczających.
Niniejsze Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem są szeroko promowane wśród całego personelu, rodziców i małoletnich uczęszczających do Szkoły. Poszczególne grupy małoletnich są aktywnie zapoznawane z poniższymi Standardami poprzez prowadzone działania edukacyjne i informacyjne.
Rozdział I
Słowniczek terminów
§ 1.
Uczeń/małoletni – to każda osoba do ukończenia 18. roku życia.
Krzywdzenie małoletniego – popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę ucznia, lub zagrożenie dobra ucznia, w tym jego zaniedbanie.
Personel – każdy pracownik Szkoły bez względu na formę zatrudnienia, w tym współpracownik, stażysta, wolontariusz lub inna osoba, która z racji pełnionej funkcji lub zadań ma (nawet potencjalny) kontakt z dziećmi i młodzieżą.
Opiekun ucznia – osoba uprawniona do reprezentowania ucznia, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny, a także rodzic zastępczy.
Instytucja – każda instytucja świadcząca usługi dzieciom i młodzieży lub działająca na rzecz dzieci lub uczniów.
Dyrekcja – osoba, organ lub podmiot, który w strukturze danej szkoły jest uprawniony do podejmowania decyzji.
Zgoda rodzica ucznia oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców ucznia. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami ucznia konieczne jest poinformowanie rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
Osoba odpowiedzialna za internet to wyznaczony przez dyrektora Szkoły pracownik, sprawujący nadzór nad korzystaniem z internetu przez uczniów na terenie Szkoły oraz nad bezpieczeństwem uczniów w internecie.
Osoba odpowiedzialna za Standardy Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem to wyznaczony przez dyrektora Szkoły pracownik sprawujący nadzór nad realizacją niniejszych Standardów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem.
Dane osobowe ucznia to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację małoletniego.
Rozdział II
Obszary Standardów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem
§ 2.
Standardy Ochrony Małoletnich tworzą bezpieczne i przyjazne środowisko Szkoły. Obejmują cztery obszary:
Politykę Ochrony Małoletnich, która określa:
zasady bezpiecznej rekrutacji personelu do pracy w Szkole,
zasady bezpiecznych relacji personel – nieletni,
zasady reagowania w Szkole na przypadki podejrzenia, że nieletni
doświadcza krzywdzenia,
zasady ochrony wizerunku uczniów i ich danych osobowych,
zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych.
2. Personel – obszar, który określa:
zasady rekrutacji personelu pracującego z dziećmi i młodzieżą w Szkole, w tym obowiązek uzyskiwania danych z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym o każdym członku personelu oraz, gdy jest to dozwolone przepisami obowiązującego prawa, informacji z Krajowego Rejestru Karnego, a kiedy prawo na to nie zezwala, uzyskiwania oświadczenia personelu dotyczącego niekaralności lub braku toczących się postępowań karnych lub dyscyplinarnych za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego,
zasady bezpiecznych relacji personelu Szkoły z małoletnimi, wskazujące, jakie zachowania na terenie Szkoły są niedozwolone, a jakie pożądane w kontakcie z uczniem,
zasady zapewniania pracownikom podstawowej wiedzy na temat ochrony małoletnich przed krzywdzeniem oraz udzielania pomocy dzieciom i młodzieży w sytuacjach zagrożenia, w zakresie:
rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci i młodzieży,
procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia,
odpowiedzialności prawnej pracowników Szkoły, zobowiązanych do podejmowania interwencji,
zasady przygotowania personelu Szkoły (pracującego z uczniami i ich rodzicami/opiekunami) do edukowania:
dzieci i młodzieży na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem,
rodziców/opiekunów uczniów na temat wychowania dzieci i młodzieży bez przemocy oraz chronienia ich przed przemocą i wykorzystywaniem,
zasady dysponowania materiałami edukacyjnymi dla dzieci i młodzieży, dla rodziców oraz aktywnego ich wykorzystania.
3. Procedury – określają działania, jakie należy podjąć w sytuacji krzywdzenia
małoletniego lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony personelu Szkoły,
członków rodziny, rówieśników i osób obcych.
zasady dysponowania przez Szkołę danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują się interwencją i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci i młodzieży (policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, ośrodek pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia), oraz zapewnienia do nich dostępu wszystkim pracownikom,
zasady eksponowania informacji dla dzieci i młodzieży na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji, w tym numerów bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży.
4. Monitoring – obszar, który określa:
zasady weryfikacji przyjętej polityki ochrony małoletnich przed krzywdzeniem – przynajmniej raz w roku, ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży,
zasady organizowania przez Szkołę konsultacji z uczniami i ich rodzicami/opiekunami.
Rozdział III
Czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia uczniów – zasady rozpoznawania i reagowania
§ 3.
Rekrutacja pracowników Szkoły odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu. Zasady Rekrutacji stanowią Załącznik nr 1 do niniejszych Standardów.
Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel – małoletni i małoletni – małoletni ustalone w Szkole. Zasady stanowią Załącznik nr 2 do niniejszych Standardów.
Pracownicy Szkoły posiadają wiedzę na temat czynników ryzyka i symptomów krzywdzenia małoletnich i zwracają na nie uwagę w ramach wykonywanych obowiązków.
Pracownicy Szkoły monitorują sytuację i dobrostan małoletniego uczęszczającego do Szkoły.
W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy Szkoły podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.
Czynniki ryzyka:
Uczeń jest często głodny;
Uczeń jest często brudny, nieprzyjemnie pachnie;
Uczeń nie otrzymuje potrzebnej mu opieki medycznej, szczepień, okularów itp.;
Uczeń nie ma przyborów szkolnych, odzieży i butów dostosowanych do warunków pogodowych;
Uczeń ma widoczne obrażenia ciała. Obrażenia są w różnej fazie gojenia;
Podawane przez ucznia wyjaśnienia dotyczące obrażeń są niespójne;
Pojawia się niechęć do lekcji wychowania fizycznego;
Uczeń boi się powrotu do domu;
Uczeń cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne;
Uczeń się samookalecza;
Uczeń jest uzależniony od Internetu, gier;
Uczeń używa środki psychoaktywne;
Uczeń pali papierosy, e –papierosy;
Uczeń nadmienię szuka kontaktu z nauczycielem;
W pracach ucznia zaczynają dominować motywy seksualne;
Uczeń jest rozbudzony seksualnie, niestosowanie do wieku;
Uczeń ucieka z domu;
Nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania ucznia;
Uczeń mówi o przemocy.
Symptomy wynikające z zaniedbania:
• Brak higieny
• Nieodpowiednie ubranie
• Brak odpowiedniej opieki medycznej (np. nie ma okularów, nie otrzymuje zaleconych leków).
• Pogorszenie wyników w nauce, jest często nieobecne w szkole czy przedszkolu.
• Nie otrzymuje regularnych posiłków, jest głodne, kradnie jedzenie kolegom.
• Zasypia na lekcji.
Symptomy zachowania małoletniego krzywdzonego fizycznie:
Na jakie zachowania ZE STRONY MAŁOLETNIEGO warto zwrócić uwagę:
1. Wyraźna zmiana w zachowaniu – wycofanie, zobojętnienie, lub nadmierne pobudzenie, trudność w regulacji emocji,
którą trudno wyjaśnić stanem zdrowia czy okolicznościami.
2. Zachowuje się w sposób nieadekwatny do wieku, jest zbyt infantylne lub nadmiernie dojrzałe.
3. Wyraźnie inne zachowanie w obecności rodzica, niż w obecności innych osób.
4. Boi się rodzica.
5. Długotrwały, silny, niemożliwy do ukojenia płacz.
6. Opóźnienie w rozwoju fizycznym lub emocjonalnym.
7. Strach przed określonymi osobami, sytuacjami, miejscami i nasilony niepokój.
JAK ROZPOZNAĆ KRZYWDZENIE MAŁOLETNIEGO?
OZNAKI FIZYCZNE (MOŻLIWEGO) KRZYWDZENIA MAŁOLETNIEGO
• Obrażenia ciała, których pochodzenie trudno wyjaśnić.
• Rany, otarcia, blizny, sińce, stłuczenia w miejscach nietypowych: plecy, pośladki, ramiona, uda, brzuch, krocze i stopy, okolica oczodołów
policzki, usta, skroń, szyja, uszy.
• Urazy na więcej niż jednej płaszczyźnie kończyny, głowy, tułowia.
• Ślady mają charakterystyczny kształt odcisku dłoni, palców, przedmiotów, szczypania, drapania, gryzienia, duszenia.
• Siniaki okularowe, sińce liczne, często symetryczne, w różnej fazie gojenia.
• Okrągłe punktowe poparzenia, oparzenia na plecach, na grzbietowej powierzchni dłoni, rękawiczkowe/ skarpetkowe.
• Obrażenia w obrębie jamy ustnej: zasinienia śluzówek warg górnych i dziąseł
• Urazy nosa, złamania, krwiaki (zropiałe) przegrody nosa.
• Wielokrotne „przypadkowe” zatrucia, niewyjaśnione nieżyty żołądkowo jelitowe.
• Odmrożenia, hipotermia.
• Słaby przyrost masy ciała, niedożywienie.
PROBLEMY MEDYCZNE (CHOROBY, OBRAŻENIA FIZYCZNE)
Niepokojącym sygnałem mogą być częste absencje małoletniego w szkole z powodu choroby, zwłaszcza jeśli przynosi ono do szkoły usprawiedliwienia podpisywane przez rodziców, a nie przez lekarza.
Powinno też zwrócić naszą uwagę, jeżeli:
• często mdleje,
• skarży się na bóle brzucha, bóle głowy,
• choruje na jedną z chorób psychosomatycznych,
• doznaje różnych urazów, zwłaszcza w krótkich odstępach czasu.
ZABURZENIA ZACHOWANIA I ZABURZENIA EMOCJONALNE
Skutki krzywdzenia (urazów psychicznych), często ujawniają się w relacjach małoletniego z otoczeniem w formie zaburzeń zachowania i emocji. Mogą być one skutkiem wszystkich rodzajów krzywdzenia:
• lęki, fobie,
• zaburzenia snu,
• depresja,
• tiki,
• jąkanie,
• moczenie nocne,
• zanieczyszczanie się kałem i moczem,
• nadpobudliwość psychoruchowa,
• wycofanie z kontaktów społecznych, zahamowanie,
• wagarowanie,
• ucieczki z domu,
• sięganie po substancje psychoaktywne,
• zachowania autodestrukcyjne (samookaleczenia, próby
samobójcze),
• zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia),
• zachowania agresywne,
• zachowania antysocjalne, wchodzenie w kolizję z prawem.
Skutki krzywdzenia (urazów psychicznych), często ujawniają się w relacjach małoletniego z otoczeniem w formie zaburzeń zachowania i emocji. Mogą być one skutkiem wszystkich rodzajów krzywdzenia.
Na jakie zachowania ZE STRONY MAŁOLETNIEGO warto zwrócić uwagę:
1. Problemy ze snem, koszmary, lęk przed zasypianiem.
2. Moczenie, moczenie nocne, zanieczyszczanie kałem.
3. Zaburzenia jedzenia, wymioty.
4. Zachowania seksualne.
5. Dziwne lub nieadekwatne do wieku zainteresowanie seksem (np. jest nadmiernie rozbudzony, dużo mówi o seksie, używa zbytn wulgarnego słownictwa).
6. Niechęć do przebierania się w towarzystwie innych.
7. Samookaleczanie się, nadużywanie substancji psychoaktywnych.
SYMPTOMY MAŁOLETNIEGO KRZYWDZONEGO SEKSUALNIE
Erotyzacja:
• prowokacyjne i uwodzicielskie zachowania seksualne w stosunku do osób z otoczenia,
• erotyczna twórczość – gdy w rysunkach dziecka, zaczynają dominować elementy seksualne,
• agresja seksualna wobec innych małoletnich,
• angażowanie rówieśników i młodszych w nietypową aktywność seksualną
• podejmowanie wczesnej i nasilonej aktywności seksualnej
Problemy emocjonalne dziecka:
• silne poczucie winy, wynikające z tego, iż czuje się odpowiedzialny za zachowanie seksualne podejmowane wobec niego,
• poczucie bycia złym, innym, gorszym –ma wrażenie, że to co go spotkało wynika z tego, iż jest on zły, niegodziwy,
• poczucie nadmiernego wstydu związanego z przekroczeniem granic intymnych,
• dawanie do zrozumienia, że ma straszną tajemnicę,
• poczucie stygmatyzacji –ma poczucie, że jest inny niż rówieśnicy z powodu doznanego urazu,
• negatywny stosunek do własnego ciała, poczucie zbrukania i wstrętu.
Zachowania autodestrukcyjne: samookaleczenia, próby samobójcze, zaburzenia jedzenie (bulimia, anoreksja), uzależnienia (np. Nadużywanie alkoholu, narkotyków), prostytucja dziecięca,
Dolegliwości psychosomatyczne np. bóle brzucha, nudności, wymioty, zaburzenia miesiączkowania,
Objawy nerwicowe np. wtórne moczenie nocne, zanieczyszczanie się kałem, zaburzenia snu, koszmary senne,
Problemy szkolne: zaburzenia koncentracji uwagi, nagłe obniżenie wyników w nauce, unikanie zajęć wf, problemy w relacjach rówieśniczych.
SYMPTOMY MAŁOLETNIEGO WYKORZYSTYWANEGO SEKSUALNIE
Zachowanie małoletniego jest:
• nieadekwatne do sytuacji (np. podchodzimy do niego z życzliwością, a on odpowiada nam agresją; jest w stanie wykonać zadanie, a mówi, że nie potrafi i wycofuje się itp.)
• sztywne (wielokrotnie powtarza ten sam wzorzec zachowania, co sprzyja powstawaniu stereotypu społecznego i przypisania mu „etykietki” np. chuligana, prowokatora, nieśmiałego itp.)
• szkodliwe dla niego i innych osób (powoduje zniszczenia, zagrożenie, wycofanie się z relacji z innymi osobami itp.)
• towarzyszą mu przykre emocje, jakie przeżywa (złość, poczucie krzywdy, poczucie winy, lęk itp.)
KRZYWDZENIE MAŁOLETNIEGO W DOMU MANIFESTUJE SIĘ NA TERENIE SZKOŁY
POPRZEZ JEGO ZABURZONE ZACHOWANIA, KTÓRE SĄ DLA NAUCZYCIELI UCIĄŻLIWE!
Rozdział IV
Zasady reagowania na przypadki podejrzenia, że małoletni doświadcza krzywdzenia
§ 4.
W przypadku podjęcia przez pracownika Szkoły podejrzenia, że uczeń jest krzywdzony, pracownik pedagogiczny ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji (do wyboru) dyrektorowi Szkoły / wychowawcy / pedagogowi / psychologowi.
§ 5.
Po uzyskaniu informacji, dyrektor Szkoły / pedagog / psycholog/wychowawca (do wyboru) wzywa opiekunów ucznia, którego krzywdzenie podejrzewa, i informuje ich o podejrzeniu.
Wyznaczona przez dyrektora Szkoły osoba (np. pedagog/psycholog) sporządza opis sytuacji szkolnej i rodzinnej ucznia na podstawie rozmów z małoletnim, nauczycielami, wychowawcą i rodzicami oraz opracowuje plan pomocy małoletniemu.
Plan pomocy małoletniemu powinien zawierać wskazania dotyczące:
podjęcia przez Szkołę działań w celu zapewnienia uczniowi bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji,
wsparcia, jakie zaoferuje uczniowi Szkoła,
skierowania ucznia do specjalistycznej placówki pomocy, jeżeli istnieje taka potrzeba.
§ 6.
W bardziej skomplikowanych przypadkach (dotyczących np. wykorzystywania seksualnego lub znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) dyrektor Szkoły powołuje zespół interwencyjny, w skład którego mogą wejść: pedagog/psycholog, wychowawca, dyrektor Szkoły, inni pracownicy mający wiedzę na temat skutków krzywdzenia ucznia lub o krzywdzonym uczniu.
Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy małoletniemu, spełniający wymogi określone w § 5 pkt 3 niniejszych Standardów, na podstawie opisu sporządzonego przez pedagoga/psychologa szkolnego oraz innych, uzyskanych przez członków zespołu, informacji.
W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłoszą rodzice/opiekunowie ucznia, dyrektor Szkoły jest zobowiązany powołać zespół interwencyjny.
Zespół, o którym mowa w punkcie 3, wzywa rodziców/opiekunów ucznia na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może zaproponować zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji. Ze spotkania sporządza się Notatkę Służbową.
§ 7.
Sporządzony przez zespół interwencyjny plan pomocy małoletniemu wraz z zaleceniem współpracy przy jego realizacji przedstawiany jest rodzicom/opiekunom przez pedagoga/psychologa.
Pedagog/psycholog informuje rodziców/opiekunów o obowiązku Szkoły – jako instytucji – zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletniego do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej bądź przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego – procedura „Niebieskiej Karty” – w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i skorelowanej z nim interwencji). Uwaga! Pracownicy Szkoły uczestniczą w realizacji procedury „Niebieskiej Karty”, w tym uprawnieni są do samodzielnego jej wszczynania.
Po poinformowaniu rodziców/opiekunów małoletniego przez pedagoga/psychologa – zgodnie z punktem poprzedzającym – dyrektor Szkoły składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie 3.
W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice/opiekunowie małoletniego, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone – Szkoła informuje o tym fakcie rodziców/opiekunów ucznia.
§ 8.
Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 3 do niniejszych Standardów. Kartę tę załącza się do dokumentacji ucznia w Szkole.
Wszyscy pracownicy Szkoły i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych posiadają informację o krzywdzeniu małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązani do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
Rozdział V
Zasady ochrony wizerunku ucznia i danych osobowych małoletnich
§ 9.
Szkoła, uznając prawo nieletniego do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku małoletniego, zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych małoletnich zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Wytyczne dotyczące zasad ochrony wizerunku ucznia i danych osobowych stanowią Załącznik nr 4 do niniejszych Standardów.
§ 10.
Pracownikowi Szkoły nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku ucznia (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu ucznia) na jej terenie bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego małoletniego.
W celu uzyskania zgody, o której mowa w punkcie 1, pracownik Szkoły może skontaktować się z opiekunem ucznia, by uzyskać zgodę na nieodpłatne wykorzystanie zarejestrowanego wizerunku ucznia i określić, w jakim kontekście będzie wykorzystywany, np. że umieszczony zostanie na platformie YouTube w celach promocyjnych lub na stronie internetowej Szkoły (niniejsza zgoda obejmuje wszelkie formy publikacji, w szczególności plakaty reklamowe, ulotki, drukowane materiały promocyjne, reklamę w gazetach i czasopismach oraz w internecie itp.), lub ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do rodzica/opiekuna ucznia – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
§ 11.
1. Upublicznienie przez pracownika Szkoły wizerunku ucznia utrwalonego
w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody
rodzica lub opiekuna prawnego małoletniego.
2. Dobrą praktyką w Szkole jest również pozyskiwanie zgód samych uczniów.
Uwaga! Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak:
zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna
prawnego na utrwalanie wizerunku ucznia nie jest wymagana.
Rozdział VI
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych w Szkole
§ 12.
Szkoła, zapewniając małoletnim dostęp do internetu, podejmuje działania zabezpieczające małoletnich przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, w szczególności instaluje i aktualizuje oprogramowanie zabezpieczające. Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych stanowią Załącznik nr 5 do niniejszych Standardów.
Na terenie Szkoły dostęp ucznia do internetu możliwy jest:
pod nadzorem pracownika Szkoły na zajęciach komputerowych,
za pomocą sieci Wi-Fi Szkoły, po podaniu hasła.
W przypadku gdy dostęp do internetu w Szkole realizowany jest pod nadzorem pracownika Szkoły, pracownik zobowiązany jest informować nieletnich o zasadach bezpiecznego korzystania z internetu oraz czuwać nad ich bezpieczeństwem podczas korzystania z internetu w czasie zajęć.
Osoba odpowiedzialna za dostęp do internetu w Szkole przeprowadza z uczniami cykliczne szkolenia dotyczące bezpiecznego korzystania z internetu.
Szkoła zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z internetu, przy komputerach, z których możliwy jest swobodny dostęp.
§ 13.
Osoba odpowiedzialna za dostęp do internetu w Szkole w porozumieniu z dyrektorem Szkoły zabezpiecza sieć przed niebezpiecznymi treściami, poprzez instalację i aktualizację odpowiedniego, nowoczesnego oprogramowania.
Wymienione w punkcie 1 oprogramowanie jest aktualizowane w miarę potrzeb.
Wyznaczony pracownik Szkoły przynajmniej raz w miesiącu sprawdza, czy na komputerach ze swobodnym dostępem, podłączonych do internetu, nie znalazły się niebezpieczne treści. W przypadku ich znalezienia wyznaczony pracownik ustala, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia.
Wyznaczony pracownik przekazuje dyrektorowi Szkoły informację o dokonanych ustaleniach (np. o małoletnim, który korzystał z komputera w czasie wprowadzenia niebezpiecznych treści). Dyrektor Szkoły niezwłocznie aranżuje dla ucznia rozmowę z psychologiem lub pedagogiem.
Rozmowę z małoletnim na temat bezpieczeństwa w internecie przeprowadza szkolny pedagog/psycholog.
Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy pedagog/psycholog uzyska informację, że małoletni jest krzywdzony, podejmuje działania opisane w rozdziale IV niniejszych Standardów – Zasady reagowania na przypadki podejrzenia, że małoletni doświadcza krzywdzenia.
Rozdział VII
Monitoring stosowania Standarów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem w Szkole
§ 14.
1. Dyrektor Szkoły wyznacza pedagoga na osobę odpowiedzialną za realizację
i propagowanie Standardów Ochrony Małoletnich w jednostce.
2. Osoba, o której mowa w punkcie 1, jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji
Standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia Standardów, prowadzenie rejestru
zgłoszeń oraz za proponowanie zmian w Standardach.
3. Osoba odpowiedzialna za realizację i propagowanie Standardów Ochrony Małoletnich,
przygotowuje personel szkoły do stosowania standardów w trakcie zebrania Rady
Pedagogicznej.
4. Osoba odpowiedzialna za realizację i propagowanie Standardów Ochrony Małoletnich
przeprowadza wśród pracowników Szkoły, raz na 24 miesiące, ankietę monitorującą
poziom realizacji Standardów. Wzór ankiety stanowi Załącznik nr 6 do niniejszych
Standardów. W ankiecie pracownicy mogą proponować zmiany oraz
wskazywać naruszenia Standardów.
5. Na podstawie przeprowadzonej ankiety osoba odpowiedzialna za realizację i propagowanie
Standardów Ochrony Małoletnich sporządza raport z monitoringu, który następnie
przekazuje dyrektorowi Szkoły.
6. Dyrektor Szkoły na podstawie otrzymanego raportu wprowadza do Standardów niezbędne zmiany i ogłasza je pracownikom, uczniom i ich rodzicom/opiekunom.
Rozdział VIII
Przepisy końcowe
§ 15.
Niniejsze Standardy Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.
Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników Szkoły, uczniów i ich rodziców/opiekunów, w szczególności poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń lub w innym widocznym miejscu w siedzibie Szkoły lub poprzez przesłanie tekstu Standardów pracownikom i rodzicom uczniów drogą elektroniczną, lub poprzez zamieszczenie na stronie internetowej Szkoły oraz wywieszenie w wersji skróconej – przeznaczonej dla małoletnich.
WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW:
Zasady bezpiecznej rekrutacji w Szkole Podstawowej im. ks. Jana Twardowskiego w Rumianie
Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad ochrony nieletnich przed krzywdzeniem.
Zasady bezpiecznych relacji personel – nieletni oraz nieletni – nieletni ustalone w Szkole Podstawowej Szkole Podstawowej im. ks. Jana Twardowskiego w Rumianie.
Wzór – karta interwencji.
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych w Szkole Podstawowej im.ks. Jana Twardowskiego w Rumianie.
Wzór – ankieta monitorująca poziom realizacji Standardów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem.
Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia ucznia przez osoby trzecie (np. wolontariuszy, praktykantów, stażystów, pracowników Szkoły oraz inne osoby, które mają kontakt z małoletnimi).
Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia ucznia przez osobę nieletnią, czyli taką, która nie ukończyła 18. roku życia (przemoc rówieśnicza).
Zasady rozwiązywania sytuacji konfliktowych pomiędzy rówieśnikami w szkole.
Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia ucznia przez rodzica lub opiekuna.
Wzór zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Wzór wniosku o wgląd w sytuację dziecka/rodziny.
Załącznik nr 1
Zasady bezpiecznej rekrutacji w Szkole Podstawowej
im. ks. Jana Twardowskiego w Rumianie
Dyrektor, przed zatrudnieniem pracownika w Szkole, poznaje jego dane osobowe, kwalifikacje kandydata/kandydatki, w tym stosunek do wartości podzielanych przez Szkołę, takich jak ochrona praw dzieci i młodzieży i szacunek do ich godności.
Dyrektor Szkoły dba o to, by osoby przez niego zatrudnione (w tym osoby pracujące na podstawie umowy zlecenie oraz wolontariusze/stażyści) posiadały odpowiednie kwalifikacje do pracy z uczniami w Szkole oraz były dla nich bezpieczne.
Aby sprawdzić powyższe, w tym stosunek osoby zatrudnianej do dzieci i młodzieży i podzielania wartości związanych z szacunkiem wobec nich oraz przestrzegania ich praw, dyrektor Szkoły może żądać danych (w tym dokumentów) dotyczących:
wykształcenia,
kwalifikacji zawodowych,
przebiegu dotychczasowego zatrudnienia kandydata/kandydatki.
3. W każdym przypadku dyrektor Szkoły musi posiadać dane pozwalające zidentyfikować
osobę przez niego zatrudnioną, niezależnie od podstawy zatrudnienia. Powinien znać:
imię (imiona) i nazwisko,
datę urodzenia,
dane kontaktowe osoby zatrudnianej.
4. Dyrektor Szkoły może poprosić kandydata/kandydatkę o przedstawienie referencji z poprzednich miejsc zatrudnienia lub o podanie kontaktu do osoby, która takie referencje może wystawić. Podstawą dostarczenia referencji lub kontaktu do byłych pracodawców jest zgoda kandydata/kandydatki. Niepodanie tych danych w świetle obowiązujących przepisów nie powinno rodzić dla tej osoby negatywnych konsekwencji w postaci np. odmowy zatrudnienia wyłącznie w oparciu o tę podstawę. Szkoła nie może bowiem samodzielnie prowadzić tzw. screeningu osób ubiegających się o pracę, gdyż ograniczają ją w tym zakresie przepisy ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO) oraz Kodeksu Pracy.
Dyrektor Szkoły przed zatrudnieniem kandydata/kandydatki uzyskuje jego/jej dane osobowe, w tym dane potrzebne do sprawdzenia danych w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – Rejestr z dostępem ograniczonym.
Uwaga! Przed dopuszczeniem osoby zatrudnianej do wykonywania obowiązków związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub opieką nad nimi Szkoła jest zobowiązana sprawdzić osobę zatrudnianą w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – Rejestr z dostępem ograniczonym oraz Rejestr osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Rejestr dostępny jest na stronie: rps.ms.gov.pl. By móc uzyskać informacje z rejestru z dostępem ograniczonym, konieczne jest uprzednie założenie profilu Szkoły.
Aby sprawdzić osobę w Rejestrze dyrektor Szkoły potrzebuje następujących danych kandydata/kandydatki:
imię i nazwisko,
data urodzenia,
PESEL,
nazwisko rodowe,
imię ojca,
imię matki.
7. Wydruk z Rejestru przechowuje się w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza lub osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną.
8. Dyrektor Szkoły przed zatrudnieniem kandydata/kandydatki uzyskuje od kandydata/kandydatki informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
9. Jeżeli osoba posiada obywatelstwo inne niż polskie, wówczas powinna przedłożyć również informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla ww. celów.
10. Od kandydata/kandydatki – osoby posiadającej obywatelstwo inne niż polskie – dyrektor Szkoły pobiera również oświadczenie o państwie lub państwach zamieszkiwania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczypospolita Polska i państwo obywatelstwa, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności, nie przewiduje wydawania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas kandydat/kandydatka zobowiązani są złożyć pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie byli prawomocnie skazani w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, oraz nie wydano wobec nich innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuścili się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich lub z opieką nad nimi.
Pod oświadczeniami składanymi pod rygorem odpowiedzialności karnej składa się oświadczenie o następującej treści: „Jestem świadomy/-a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Oświadczenie to zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.
Dyrektor Szkoły jest zobowiązany do domagania się od osoby zatrudnianej na stanowisku nauczyciela zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.
Uwaga! Zaświadczenia z KRK można domagać się wyłącznie w przypadkach, gdy przepisy prawa wprost wskazują, że pracowników w zawodach lub na danych stanowiskach obowiązuje wymóg niekaralności. Wymóg niekaralności obowiązuje m.in. pracowników samorządowych oraz nauczycieli, w tym nauczycieli zatrudnionych w placówkach publicznych oraz niepublicznych.
W przypadku niemożliwości przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego dyrektor Szkoły uzyskuje od kandydata/kandydatki oświadczenie o niekaralności oraz o toczących się postępowaniach przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych.
Przykładowy wzór oświadczenia.
………………………………………………………
(miejscowość i data)
Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania
podstawowych zasad ochrony nieletnich przed krzywdzeniem
Ja, ……………………………………………………, posiadający/-a numer PESEL …………………………………………, oświadczam, że nie byłem/-am skazany/-a za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności lub przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego i nie toczy się przeciwko mnie żadne postępowanie karne ani dyscyplinarne w tym zakresie.
Ponadto oświadczam, że zapoznałem/-am się z zasadami ochrony uczniów obowiązującymi w Szkole Podstawowej Szkole Podstawowej im. ks. Jana Twardowskiego w Rumianie i zobowiązuję się do ich przestrzegania.
……………………………………………………
(podpis)
Załącznik nr 2
Zasady bezpiecznych relacji personel – nieletni oraz nieletni – nieletni
ustalone w Szkole Podstawowej Szkole Podstawowej
im. ks. Jana Twardowskiego w Rumianie
Zasady bezpiecznych relacji personelu z nieletnimi w Szkole obowiązują wszystkich pracowników, stażystów, praktykantów i wolontariuszy. Znajomość i zaakceptowanie zasad pracownicy potwierdzają podpisaniem oświadczenia.
I Relacje personelu Szkoły
Każdy pracownik Szkoły jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnej relacji z uczniami w Szkole i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec nieletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych uczniów. Każdy pracownik zobowiązany jest działać w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji swojego zachowania.
II Komunikacja z dziećmi i młodzieżą (nieletnimi)
W komunikacji z nieletnimi w Szkole pracownik zobowiązany jest:
zachować cierpliwość i szacunek,
słuchać uważnie ucznia i udzielać mu odpowiedzi adekwatnych do jego wieku i danej sytuacji,
informować małoletniego o podejmowanych decyzjach jego dotyczących, biorąc pod uwagę jego oczekiwania,
szanować prawo małoletniego do prywatności; jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić ucznia, należy wyjaśnić mu to najszybciej jak to możliwe, można poprosić drugiego pracownika o obecność podczas takiej rozmowy,
zapewniać uczniów, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć nauczycielowi/pracownikowi Szkoły lub wskazanej osobie (w zależności od procedur interwencji, jakie przyjęto w Szkole) i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy.
2. Pracownikowi zabrania się:
zawstydzania, upokarzania, lekceważenia i obrażania małoletniego oraz podnoszenia głosu na ucznia w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa ucznia lub innych uczniów,
ujawniania informacji wrażliwych dotyczących ucznia wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych uczniów; obejmuje to wizerunek ucznia, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej,
zachowywania się w obecności uczniów w sposób niestosowny; obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec ucznia relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).
III Działania realizowane z nieletnim
Pracownik zobowiązany jest:
doceniać i szanować wkład nieletniego w podejmowane działania, aktywnie go angażować i traktować równo bez względu na jego płeć, orientację seksualną, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd,unikać faworyzowania uczniów.
2. Pracownikowi zabrania się:
nawiązywania z uczniem jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, składania mu propozycji o nieodpowiednim charakterze; obejmuje to także seksualne komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie nieletnim treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę,
utrwalania wizerunku nieletniego (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych; dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków uczniów, jeśli dyrekcja Szkoły nie została o tym poinformowana, nie wyraziła na to zgody i nie uzyskała zgód rodziców/opiekunów oraz samych małoletnich,
proponowania nieletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych, nielegalnych substancji, jak również używania ich w obecności małoletnich,
przyjmowania pieniędzy, prezentów od nieletnich, od rodziców/opiekunów uczniów,
wchodzenia w relacje jakiejkolwiek zależności wobec nieletniego lub jego rodziców/opiekunów, zachowywania się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności i prowadzący do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych; nie dotyczy to okazjonalnych podarków związanych ze świętami w roku szkolnym, np. kwiatów, prezentów składkowych czy drobnych upominków.
3. Wszystkie ryzykowne sytuacje, które obejmują zauroczenie uczniem przez pracownika lub pracownikiem przez ucznia, muszą być raportowane dyrektorowi Szkoły. Jeśli pracownik jest ich świadkiem, zobowiązany jest reagować stanowczo, ale z wyczuciem, aby zachować godność osób zainteresowanych.
IV Kontakt fizyczny z nieletnim
Jakiekolwiek przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z nieletnim może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby ucznia w danym momencie, uwzględnia jego wiek, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego małoletniego może być nieodpowiednie wobec innego.
Pracownik zobowiązany jest:
kierować się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję ucznia, pytając go o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowując świadomość, że nawet przy jego dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez małoletniego lub osoby trzecie,
być zawsze przygotowanym na wyjaśnienie swoich działań,
zachować szczególną ostrożność wobec ucznia, który doświadczył nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania; takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że będzie on dążył do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi; w takich sytuacjach pracownik powinien reagować z wyczuciem, jednak stanowczo, i pomóc uczniowi zrozumieć znaczenie osobistych granic.
3. Pracownikowi zabrania się:
a) bicia, szturchania, popychania oraz naruszania integralności fizycznej małoletniego
w jakikolwiek inny sposób,
b) dotykania ucznia w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny
c) angażowania się w takie aktywności jak łaskotanie, udawane walki z uczniem
czy brutalne zabawy fizyczne.
4. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec ucznia pracownik zobowiązany jest unikać innego niż niezbędny kontakt fizyczny z nim. W każdej czynności pielęgnacyjnej i higienicznej, związanej z pomaganiem uczniowi w ubieraniu się i rozbieraniu, jedzeniu, myciu czy korzystaniu z toalety, pracownikowi może asystować druga osoba zatrudniona w Szkole. Jeśli pielęgnacja i opieka higieniczna nad uczniami należą do obowiązków pracownika – zostanie on przeszkolony w tym kierunku.
5. Podczas dłuższych niż jednodniowe wyjazdów i wycieczek niedopuszczalne jest spanie z uczniem w jednym łóżku lub w jednym pokoju.
6. Kontakt fizyczny z nieletnim musi być jawny, nieukrywany, nie może wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy. Jeśli pracownik będzie świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub uczniów, zobowiązany jest zawsze poinformować o tym osobę odpowiedzialną (np. nauczyciela, dyrektora) i/lub postępować zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji.
V Kontakty z małoletnim poza godzinami pracy
Obowiązuje zasada, że kontakt z uczniami uczęszczającymi do Szkoły powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć celów edukacyjnych lub wychowawczych.
Pracownikowi zabrania się zapraszania małoletnich do swojego miejsca zamieszkania, spotykania się z nimi poza godzinami pracy; obejmuje to także kontakty z uczniami poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych).
Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z uczniami i ich rodzicami lub opiekunami poza godzinami pracy są kanały służbowe (system Synergia Librus, e-mail służbowy, telefon służbowy ).
Jeśli zachodzi konieczność spotkania z uczniami poza godzinami pracy, pracownik zobowiązany jest poinformować o tym dyrektora Szkoły, a rodzice/opiekunowie uczniów muszą wyrazić zgodę na takie spotkanie, wyjście, wycieczkę itp.
Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli uczniowie i rodzice/opiekunowie uczniów są osobami bliskimi wobec pracownika) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych uczniów, ich rodziców oraz opiekunów.
VI Bezpieczeństwo online
Pracownik powinien być świadomy cyfrowych zagrożeń i ryzyka wynikającego z rejestrowania swojej prywatnej aktywności w sieci przez aplikacje i algorytmy, a także własnych działań w internecie. Dotyczy to lajkowania określonych stron, korzystania z aplikacji randkowych, na których można spotkać uczniów/uczennice, obserwowania określonych osób/stron w mediach społecznościowych i ustawień prywatności kont, z których korzysta. Jeśli profil pracownika jest publicznie dostępny, to również uczniowie i ich rodzice/opiekunowie mają wgląd w cyfrową aktywność pracownika.
Pracownik zobowiązany jest wyłączać lub wyciszać osobiste urządzenia elektroniczne w trakcie lekcji.
Pracownikowi zabrania się nawiązywania kontaktów z uczniami i uczennicami poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie zaproszeń w mediach społecznościowych.
Załącznik nr 3
Wzór – karta interwencji
Imię i nazwisko ucznia |
|
|
|
Przyczyna interwencji (forma krzywdzenia) |
|
|
|
Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia |
|
|
|
Opis działań podjętych przez pedagoga/psychologa |
Data: |
Działanie: |
|
|
|
||
|
|
||
Spotkania z opiekunami ucznia |
Data: |
Opis spotkania: |
|
|
|
||
|
|
||
Forma podjętej interwencji (zakreślić właściwe) |
zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa |
wniosek o wgląd w sytuację ucznia/rodziny |
|
Dane dotyczące interwencji (nazwa organu, do którego zgłoszono interwencję) i data interwencji |
|
|
|
Wyniki interwencji – działania organów wymiaru sprawiedliwości (jeśli placówka uzyskała informacje o wynikach działania placówki lub działania rodziców) |
Data: |
Działanie: |
|
|
|
Załącznik nr 4
Zasady ochrony wizerunku małoletniego i danych osobowych małoletniego
Zasady powstały w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. We wszystkich działaniach Szkoły kierujemy się odpowiedzialnością i rozwagą wobec utrwalania, przetwarzania, używania i publikowania wizerunków uczniów.
Dzielenie się zdjęciami i filmami z naszych aktywności służy celebrowaniu sukcesów uczniów, dokumentowaniu naszych działań i zawsze ma na uwadze bezpieczeństwo uczniów. Wykorzystujemy zdjęcia/nagrania pokazujące szeroki przekrój uczniów – chłopców i dziewczęta, małoletnich w różnym wieku, o różnych uzdolnieniach, stopniu sprawności i reprezentujących różne grupy etniczne.
Rodzice/opiekunowie uczniów decydują, czy wizerunek ich dziecka zostanie zarejestrowany i w jaki sposób zostanie przez nas użyty.
Zgoda rodziców/opiekunów na wykorzystanie wizerunku ich dziecka jest tylko wtedy wiążąca, jeśli uczniowie i rodzice/opiekunowie zostali poinformowani o sposobie wykorzystania zdjęć/nagrań i ryzyku wiążącym się z publikacją wizerunku.
Dbamy o bezpieczeństwo wizerunków małoletnich poprzez:
prośbę o pisemną zgodę rodziców/opiekunów przed zrobieniem i publikacją zdjęcia/nagrania (początek roku szkolnego w którym dziecko rozpoczęło naukę lub przygotowanie przedszkolne lub rozpoczęcie nauki przez nowego ucznia w trakcie roku szkolnego);
respektowanie odmowy dziecka na wykonywanie zdjęć, nagrań w danym dniu;
udzielenie wyjaśnień, do czego wykorzystamy zdjęcia/nagrania i w jakim kontekście, jak będziemy przechowywać te dane i jakie potencjalne ryzyko wiąże się z publikacją zdjęć/nagrań online,
unikanie podpisywania zdjęć/nagrań informacjami identyfikującymi ucznia z imienia i nazwiska; jeśli konieczne jest podpisanie ucznia, używamy tylko imienia,
rezygnację z ujawniania jakichkolwiek informacji wrażliwych o uczniu, dotyczących m.in. stanu zdrowia, sytuacji materialnej, sytuacji prawnej i powiązanych z wizerunkiem ucznia (np. w przypadku zbiórek indywidualnych organizowanych przez Szkołę).
6. Zmniejszamy ryzyko kopiowania i niestosownego wykorzystania zdjęć/nagrań wtedy,gdy:
wszyscy uczniowie znajdujący się na zdjęciu/nagraniu muszą być ubrani, a sytuacja zdjęcia/nagrania nie jest dla ucznia poniżająca, ośmieszająca ani nie ukazuje go w negatywnym kontekście,
zdjęcia/nagrania uczniów koncentrują się na czynnościach wykonywanych przez uczniów i w miarę możliwości przedstawiają grupę, a nie pojedyncze osoby,
rezygnujemy z publikacji zdjęć uczniów, nad którymi nie sprawujemy już opieki, jeśli oni lub ich rodzice/opiekunowie nie wyrazili zgody na wykorzystanie zdjęć po odejściu ze Szkoły,
wszystkie podejrzenia i problemy dotyczące niewłaściwego rozpowszechniania wizerunków uczniów są rejestrowane i zgłaszane dyrekcji, podobnie jak inne niepokojące sygnały dotyczące zagrożenia bezpieczeństwa małoletnich.
7. W sytuacjach, w których Szkoła rejestruje wizerunki małoletnich do własnego użytku:
uczniowie będą poinformowani o tym, że dane wydarzenie będzie rejestrowane,
zgoda rodziców/opiekunów na rejestrację wydarzeń zostanie przyjęta przez nas na piśmie oraz nie uzyskamy przynajmniej ustnej odmowy ucznia,
jeśli rejestracja wydarzenia zostanie zlecona osobie zewnętrznej (wynajętemu fotografowi lub kamerzyście), zadbamy o bezpieczeństwo dzieci i młodzieży poprzez:
zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do przestrzegania niniejszych wytycznych,
zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do noszenia identyfikatora w czasie trwania wydarzenia,
niedopuszczenie do sytuacji, w której osoba/firma rejestrująca będzie przebywała z uczniami bez nadzoru pracownika naszej Szkoły,
poinformowanie rodziców/opiekunów oraz uczniów, że osoba/firma rejestrująca wydarzenie będzie obecna podczas wydarzenia, i upewnienie się, że rodzice/opiekunowie udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci.
8. Jeśli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna, zgoda rodziców/opiekunów ucznia nie jest wymagana.
9. W sytuacjach, w których rodzice/opiekunowie lub widzowie szkolnych wydarzeń i uroczystości itd. rejestrują wizerunki swoich dzieci do prywatnego użytku, informujemy na początku każdego z tych wydarzeń o tym, że:
wykorzystanie, przetwarzanie i publikowanie zdjęć/nagrań zawierających wizerunki uczniów i osób dorosłych wymaga udzielenia zgody przez te osoby, w przypadku małoletnich – przez ich rodziców/opiekunów,
zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki uczniów nie powinny być udostępniane w mediach społecznościowych ani na serwisach otwartych, chyba że rodzice lub opiekunowie tych uczniów wyrażą na to zgodę,
przed publikacją zdjęcia/nagrania online zawsze warto sprawdzić ustawienia prywatności, aby upewnić się, kto będzie mógł uzyskać dostęp do wizerunku małoletniego.
10. Jeśli przedstawiciele mediów lub dowolna inna osoba będą chcieli zarejestrować organizowane przez nas wydarzenie i opublikować zebrany materiał, muszą zgłosić taką prośbę wcześniej i uzyskać zgodę dyrekcji Szkoły.
11. W powyższej sytuacji dyrektor upewnia się, że rodzice/opiekunowie udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci. Oczekuje następujących informacji lub dokumentów od przedstawiciela mediów:
imienia, nazwiska i adresu osoby lub redakcji występującej o zgodę,
uzasadnienia potrzeby rejestrowania wydarzenia oraz informacji, w jaki sposób i w jakim kontekście zostanie wykorzystany zebrany materiał,
12. Personelowi Szkoły nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów i osobom nieupoważnionym utrwalania wizerunku ucznia na terenie instytucji bez pisemnej zgody rodzica/opiekuna ucznia oraz bez zgody dyrekcji.
13. Personel Szkoły nie kontaktuje przedstawicieli mediów z małoletnimi, nie przekazuje mediom kontaktu do rodziców/opiekunów uczniów i nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie ucznia lub jego rodzica/opiekuna. Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy pracownik jest przekonany, że jego wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.
14. W celu realizacji materiału medialnego dyrekcja Szkoły może podjąć decyzję o udostępnieniu wybranych pomieszczeń instytucji dla potrzeb nagrania. Podejmując taką decyzję, poleca przygotowanie pomieszczenia w taki sposób, aby uniemożliwić rejestrowanie przebywających na terenie instytucji uczniów.
15. Jeśli uczniowie, rodzice lub opiekunowie prawni nie wyrazili zgody na utrwalenie wizerunku ucznia, będziemy respektować ich decyzję. Z wyprzedzeniem ustalimy z rodzicami/opiekunami i uczniami, w jaki sposób osoba rejestrująca wydarzenie będzie mogła zidentyfikować ucznia, aby nie utrwalać jego wizerunku na zdjęciach indywidualnych i grupowych.
16. Rozwiązanie, jakie przyjmiemy, nie będzie wykluczające dla ucznia, którego wizerunek nie powinien być rejestrowany.
17. Przechowujemy materiały zawierające wizerunek małoletnich w sposób zgodny z prawem i bezpieczny dla nich:
nośniki analogowe zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane w zamkniętej na klucz szafce, a nośniki elektroniczne zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane w folderze chronionym z dostępem ograniczonym do osób uprawnionych przez Szkołę,
nośniki będą przechowywane przez okres wymagany przepisami prawa o archiwizacji i/lub okres ustalony przez Szkołę w polityce ochrony danych osobowych,
nie przechowujemy materiałów elektronicznych zawierających wizerunki uczniów na nośnikach nieszyfrowanych ani mobilnych, takich jak telefony komórkowe i urządzenia z pamięcią przenośną (np. pendrive),
nie wyrażamy zgody na używanie przez pracowników osobistych urządzeń rejestrujących (tj. telefony komórkowe, aparaty fotograficzne, kamery) w celu rejestrowania wizerunków uczniów,
jedynym sprzętem, którego używamy jako instytucja, są urządzenia rejestrujące należące do Szkoły.
Załącznik nr 4
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych w Szkole Podstawowej im. ks. Jana Twardowskiego w Rumianie
Infrastruktura sieciowa Szkoły umożliwia dostęp do internetu, zarówno personelowi, jak i uczniom, w czasie zajęć i poza nimi.
Sieć jest monitorowana, tak aby możliwe było zidentyfikowanie sprawców ewentualnych nadużyć.
Rozwiązania organizacyjne na poziomie Szkoły bazują na aktualnych standardach bezpieczeństwa.
Osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo w sieci w Szkole jest nauczyciel informatyki
Do obowiązków tej osoby należy:
zabezpieczenie sieci internetowej Szkoły przed niebezpiecznymi treściami poprzez instalację i aktualizację odpowiedniego, nowoczesnego oprogramowania,
aktualizowanie oprogramowania w miarę potrzeb, przynajmniej raz w miesiącu,
przynajmniej raz w miesiącu sprawdzanie, czy na komputerach ze swobodnym dostępem podłączonych do internetu nie znajdują się niebezpieczne treści; w przypadku znalezienia niebezpiecznych treści wyznaczony pracownik stara się ustalić, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia; informację o małoletnim, który korzystał z komputera w czasie wprowadzenia niebezpiecznych treści, wyznaczony pracownik przekazuje dyrektorowi Szkoły, który aranżuje dla ucznia rozmowę z psychologiem lub pedagogiem na temat bezpieczeństwa w internecie; jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy psycholog/pedagog uzyska informacje, że uczeń jest krzywdzony, podejmuje działania opisane w procedurze interwencji.
5. W Szkole funkcjonuje regulamin korzystania z internetu przez uczniów oraz procedura określająca działania, które należy podjąć w sytuacji znalezienia niebezpiecznych treści na komputerze.
6. W przypadku dostępu realizowanego pod nadzorem pracownika ma on obowiązek informowania uczniów o zasadach bezpiecznego korzystania z internetu. Pracownik Szkoły czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania z internetu przez uczniów podczas zajęć.
7. W miarę możliwości osoba odpowiedzialna za internet przeprowadza z uczniami cykliczne warsztaty dotyczące bezpiecznego korzystania z internetu.
8. Szkoła zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z internetu, przy komputerach, z których możliwy jest swobodny dostęp do sieci.
Załącznik nr 5
Wzór – ankieta monitorująca poziom realizacji Standardów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem
Czy znasz standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem obowiązujące w szkole, w której pracujesz? |
|
Czy znasz treść dokumentu „Standardy Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem” obowiązujące w Szkole? |
|
Czy potrafisz rozpoznawać symptomy krzywdzenia uczniów? |
|
Czy wiesz, jak reagować na symptomy krzywdzenia małoletnich? |
|
Czy zdarzyło Ci się zaobserwować naruszenie zasad zawartych w Standardach Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem przez innego pracownika? |
|
Jeśli tak – jakie zasady zostały naruszone?
|
|
Czy podjąłeś/-aś jakieś działania? Jeśli tak, to jakie? |
|
Jeśli nie – dlaczego?
|
|
Czy masz jakieś uwagi/poprawki/sugestie dotyczące Standardów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem obowiązujących w Szkole? (odpowiedź opisowa) |
|
Załącznik nr 6
Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia ucznia przez osoby trzecie (np. wolontariuszy, praktykantów, stażystów ,pracowników Szkoły oraz inne osoby, które mają kontakt z małoletnimi)
Gdy podejrzewasz, że małoletni: |
doświadcza przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie(Uwaga! Przemoc z uszczerbkiem na zdrowiu oznacza spowodowanie choroby lub uszkodzenia ciała, np. złamanie, zasinienie, wybicie zęba, zranienie, a także m.in. pozbawienie wzroku, słuchu, mowy, wywołanie innego ciężkiego kalectwa, trwałej choroby psychicznej, zniekształcenia ciała itp.):
|
|
jest pokrzywdzony innymi typami przestępstw:
|
doświadcza jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. klapsy, popychanie, szturchanie) lub przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszanie):
|
|
doświadcza innych niepokojących zachowań (tj. krzyk, niestosowne komentarze, obrażanie, ujawnienie sytuacji wrażliwych dotyczących ucznia, zawstydzanie, lekceważenie, upokarzanie, używanie wulgarnych słów, gestów, żartów, nawiązywanie do atrakcyjności seksualnej, naruszenie sfery intymnej, zastraszanie, przymuszanie, nawiązywanie jakichkolwiek relacji romantycznych, składanie propozycji o nieodpowiednim charakterze, utrwalanie wizerunku nieletniego dla potrzeb prywatnych, przyjmowania pieniędzy ):
|
Załącznik nr 7
Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia ucznia przez osobę nieletnią, czyli taką, która nie ukończyła 18. roku życia (przemoc rówieśnicza)
Gdy podejrzewasz, że małoletni: |
doświadcza ze strony innego małoletniego przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu (Uwaga! Oznacza to spowodowanie choroby lub uszkodzenia ciała, np. złamanie, zasinienie, wybicie zęba, zranienie, a także m.in. pozbawienie wzroku, słuchu, mowy, wywołanie innego ciężkiego kalectwa, trwałej choroby psychicznej, zniekształcenia ciała itp.), wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie:
|
|
doświadcza ze strony innego małoletniego jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. popychanie, szturchanie), przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacji, ośmieszanie) lub innych niepokojących zachowań (tj. krzyk, niestosowne komentarze):
|
Zasady rozwiązywania sytuacji konfliktowych pomiędzy rówieśnikami w szkole
Dobre zarządzanie konfliktami jest ważnym elementem edukacji społecznej, która pomaga uczniom rozwijać umiejętności interpersonalne i budować zdrowe relacje z rówieśnikami.
1. Komunikacja
Zachęcanie dzieci do otwartej, szczerej i empatycznej komunikacji. Uczenie ich, aby wyrażały swoje uczucia i potrzeby bez agresji i obraźliwych słów.
2. Słuchanie
Bardzo ważne jest uczenie uczniów umiejętności słuchania drugiej strony. Każdy uczestnik konfliktu powinien być wysłuchany i zrozumiany.
3. Empatia
Uczenie dzieci, aby próbowały zrozumieć sytuację z perspektywy drugiej osoby. To pomaga w budowaniu empatii i zrozumienia.
4. Rozpoznawanie emocji
Pomaganie uczniom w rozpoznawaniu swoich emocji jak również emocji innych. To umożliwi lepsze zrozumienie źródła konfliktu.
5. Rozmowa z trzecią osobą
Zachęcanie uczniów do poszukiwania neutralnej osoby, która może pomóc w rozwiązywaniu konfliktu, jeśli nie są w stanie samodzielnie go rozwiązać.
6. Negocjacje
Uczenie dzieci umiejętności negocjacji i kompromisu. Dzielenie się przykładami, jak można osiągnąć win-win (wygrana-wygrana)w trudnych sytuacjach.
7. Rozwiązania problemów
Uczenie dzieci, jak rozwiązywać problemy krok po kroku. Pomaganie im w określeniu możliwych rozwiązań i konsekwencji każdego z nich.
8. Bez przemocy
Podkreślanie, że przemoc fizyczna, werbalna czy emocjonalna nie jest akceptowalna. Uczenie dzieci jak radzić sobie z konfliktami bez uciekania się do przemocy.
9. Zachowanie respektu
Podkreślaj znaczenie szacunku w trakcie rozwiązywania konfliktów. Każda osoba zasługuje na szacunek, niezależnie od sytuacji.
10. Wzajemne wybaczanie
Ucz dzieci, że każdy popełnia błędy i promuj ideę wybaczania i dawania drugiej szansy.
11. Dorosły nadzór
W trudniejszych przypadkach lub gdy uczniowie nie są w stanie sami rozwiązać konfliktu, zaangażuj dorosłych (nauczyciele, pedagog, psycholog, rodzice).
12. Edukacja na temat różnic kulturowych i społecznych
Pomóż uczniom zrozumieć różnice między ludźmi i kulturami jako okazję do nauki i wzajemnego szacunku, a nie jako przyczynę konfliktów.
13. Monitorowanie i interwencja
Naucz dzieci, jak rozpoznawać sytuacje problemowe zanim dojdzie do eskalacji konfliktu.
14. Wsparcie psychologiczne
Zapewnij dostęp do wsparcia psychologicznego dla uczniów, którzy doświadczają trudnych sytuacji lub mają trudności w radzeniu sobie z emocjami.
15. Kultura szkoły
Stwórz kulturę szkoły opartą na zasadach szacunku, otwartości i dialogu. To pomoże w sytuacjach konfliktowych i promowaniu pozytywnych relacji.
Załącznik nr 8
Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia ucznia przez rodzica lub opiekuna
Gdy podejrzewasz, że małoletni: |
doświadcza przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu (Uwaga! Oznacza to spowodowanie choroby lub uszkodzenia ciała, np. złamanie, zasinienie, wybicie zęba, zranienie, a także m.in. pozbawienie wzroku, słuchu, mowy, wywołanie innego ciężkiego kalectwa, trwałej choroby psychicznej, zniekształcenia ciała itp.), wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie:
|
|
jest pokrzywdzony innymi typami przestępstw:
|
doświadcza zaniedbania lub rodzic/opiekun ucznia jest niewydolny wychowawczo (np. małoletni chodzi w nieadekwatnych do pogody ubraniach, opuszcza miejsce zamieszkania bez nadzoru osoby dorosłej):
|
|
doświadcza jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. klapsy, popychanie, szturchanie), przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszanie) lub innych niepokojących zachowań (tj. krzyk, niestosowne komentarze):
|
Załącznik nr 9
Wzór zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
.................................................
miejscowość, data
..................................................................
imię i nazwisko lub nazwa instytucji
.................................................
reprezentowana przez
.................................................
adres do korespondencji
Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
Niniejszym składam zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (np. wykorzystywania seksualnego małoletniego) …......................................................................(imię i nazwisko, data urodzenia) przez ….....................................................(imię i nazwisko domniemanego sprawcy).
Uzasadnienie
W trakcie wykonywania przez …..................................(imię i nazwisko pracownika)
czynności służbowych (wypisać jakich)........................................................................ z ….....................................(imię i nazwisko małoletniego) dziecko ujawniło ….........
…....................................................................................................................................
(Opis podejrzenia przestępstwa należy uzupełnić zgodnie z tym co się wydarzyło. Ważne, by zaznaczyć na przykład: kiedy i gdzie miało miejsce zdarzenie, kto mógł je widzieć/wiedzieć o nim).
Mając na uwadze poniższe informacje, a także dobro i bezpieczeństwo dziecka, wnoszę o wszczęcie postępowania w tej sprawie.
W przypadku konieczności przesłuchania osób związanych ze sprawą (psychologa, pedagoga, wychowawcy itp.) podaję informacje do kontaktu:
…....................................................................................................................................
(imię i nazwisko, telefon, e-mail)
….............................................
(podpis osoby zgaszającej)
Załącznik nr 10
Wzór wniosku o wgląd w sytuację dziecka/rodziny
.................................................
miejscowość, data
Sąd Rejonowy
w …...............................................
Wydział Rodzinny i Nieletnich
(właściwy ze względu
na miejsce zamieszkania dziecka)
Wnioskodawca:
................................................................
imię i nazwisko lub nazwa instytucji
.................................................
reprezentowana przez
.................................................
adres do korespondencji
Uczestnicy postępowania:
............................................................
imię i nazwisko rodziców
.................................................
adres zamieszkania
.................................................
imię i nazwisko dziecka, data urodzenia
Niniejszym wnoszę o wgląd w sytuację małoletniego ….............................................................................(imię i nazwisko, data urodzenia).
i wydanie odpowiednich zarządzeń opiekuńczych.
Uzasadnienie
Opis sytuacji zagrożenia dobra dziecka …....................................................................
Mając na uwadze powyższe fakty, można przypuszczać, że dobro małoletniego
…............................................................(imię i nazwisko dziecka) jest zagrożone, a rodzice nie wykonują właściwie władzy rodzicielskiej. Dlatego wniosek o wgląd w sytuację rodzinną małoletniego i ewentualne wsparcie rodziców jest uzasadniony.
W przypadku konieczności przesłuchania osób związanych ze sprawą (psychologa, pedagoga, wychowawcy itp.) podaję informacje do kontaktu:
…....................................................................................................................................
(imię i nazwisko, telefon, e-mail)
….............................................
(podpis osoby wnioskującej)
Materiał opracowany został na podstawie zapisów ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606), która wprowadza termin „standardy ochrony małoletnich”, oraz podręcznika Standardy ochrony dzieci w żłobkach i placówkach oświatowych pod redakcją Agaty Sotomskiej z Fundacji „Dajemy Dzieciom Siłę”.
13-220 Rybno
Rumian 12